TARIHTE ILK KRAL KAHRAMAN GILGAMES 2

9 Şubat 2014 Pazar

Uruk'un bir de bastanrisi ve koruyucu Tanrisi vardi: Gök Tanrisi An. Sümer'de her sehrin bir bastanrisi bulunuyordu. Fakat, Uruk'un bir ayricaligi vardi. O da, Sümer ülkesine bereket ve bollugu, sevmeyi sevismeyi, barisi ve savasi getiren, güzeller güzeli Tanriça Inanna ve kocasi Çoban Tanrisi Dumuzi'nin burada oturuyor olmasiydi. Çoban Tanrisi'nin orada bulunmasi nedeniyle Sümer'in en büyük hayvan yetistirme ve toplama merkeziydi Uruk. O yüzden Uruk'a "agillar sehri" de denirdi. Buranin halki da çok çaliskandi. Zaten atalarinin en büyük özelligi de çaliskanliklari degil miydi? Onlar bu topraklara gelir gelmez, gürül gürül akan Firat ve Dicle nehirlerinin tasan sularini kanallara alarak, kuru topragi sulamislar, batakliklari kurutmuslar, baglar, bahçeler yaparak her türlü ürünü yetistirmeyi bilmislerdi. Bugünkü Ufuklular da onlarin torunlari degil miydi? Atalarindan ögrendiklerine yeni buluslar katarak uygarliklarini gelistirmekteydiler. Depolarinda ürünleri, agillarinda hayvanlari hep dolu bulunuyordu. Dokuma tezgâhlarinda, hayvanlarin yünlerinden, bitkilerden elde ettikleriyle en güzel kumaslar dokunuyordu. Bu kumaslardan ve deri atölyelerinde terbiye edilmis derilerden yapilan elbiselerin ünü bütün komsu milletlere yayilmisti. Bu ülkeler, üretilen bu mallardan alabilmek için adeta yarisiyorlardi. Uruklu tüccarlar, arabalar, tekneler, esek kervanlariyla ürettikleri mallari oralara götürüyor; bunlara karsilik kendi ülkelerinde bulunmayan tas, agaç, altin, gümüs, degerli mallar ve taslari aliyorlardi. Zengindi Uruk, çok zengin, Gilgames de çok mutluydu. Bu sehrin bilginleriydi ilk yaziyi baslatan; okullar açtirip okuma yazma ögrettiren, bilgileri kil üzerine yazdirip ölümsüzlestiren, ilk araba tekerlegi burada meydana getirilmis, ilk saban burada yapilmis, sabana ilk öküz burada kosulmustu. Fakat, dost uyur, düsman uyumaz derler ya! Bu zenginligi, bu görkemliligi kiskaniyordu etraflarinda bulunan ilkel halklar. Bunlar öyle ilkeldiler ki, ev yapmasini, ölülerini gömmesini bile bilmiyorlar, etleri çig çig yiyorlardi. Böyle bilgisiz, böyle görgüsüz olan bu insanlar, zaman zaman sürüler halinde Uruk'a saldirip, yakip yikiyor, kan döküyor, ellerine geçeni çalip, kaçiyorlardi. Gilgames, kral olur olmaz, bu düsmanlarindan sehri koruma altina almayi düsünmüs ve sehrin etrafina kalin duvarlar yaptirmayi planlamisti. Iste simdi yaptirdigi duvar bütün görkemiyle karsisindaydi. Sehrin çepeçevre etrafini
 kusatmisti. Sehre girip çikmak için duvarin çesitli yerlerine bakirla kapli agaçtan yapilmis kalin kapilar konmustu. Artik kolay kolay hiçbir düsman giremeyecekti bu sehre. Hatta yabanci olarak sehre girmek isleyenler, kimlikleri belirleninceye kadar günlerce, bazen aylarca bekletiliyordu kapilarda. Bu duvarin yapilmasi hiç de kolay olmamisti. Bütün sehrin erkekleri gece gündüz demeden çalismislar, evlerine gidememisler, çocuklar babalarini, kadinlar kocalarini görememekten dolayi üzülmüs, aglayip sizlamislardi; ama ne olursa olsun duvar bir an önce bitmeliydi. Gilgames, kimsenin gözünün yasina bakmamis, yorgunluk dinlememis, insanlari oturmadan çalistirmisti. Fena mi etmisti? Sonunda üzerinde arabayla bile gidilecek kadar genis olan bu duvar, kuleleri kapilari ile ortaya çikmisti. Artik herkes düsman saldiracak korkusunu yasamadan yataginda rahatça uyuyabilecekti. Duvarin saraydan görünümü de oldukça görkemliydi! Gilgames, büyük bir gururla kendi kendine "Duvarin disi bakirla kaplanmis gibi piril piril parliyor. Duvarin üzerine çikip gezenler, onun pismis tugladan yapildigini anlayip sasacaklar" diyordu. Kolay miydi o kadar pismis tuglayi yapmak! Kerpici pisirmek için yiginlarla kamis, baska ülkelerden satin alinan yiginlarla odun kullanilmisti. "Duvari görenler, onun bugün yapildigina inanmayacaklar. Temelinin yedi bilge* tarafindan konuldugunu düsüneceklerdir.
* Sümerlilerin inanisina göre. Tufan'dan önce yedi bilge kisi denizden çikip, sehirlere dagilmis ve oralarda uygarligi ögretmisler insanlara. Tutan kahramani, onlari gemisine alarak kurtarmis ve tekrar sehirlere uygarlik ögretmisler.
Halbuki, onu ben yaptim. Ben Kral Gilgames. Iyi ki, onun temeline, bu duvari benim yaptigimi bildiren bir yaziyi degerli mavi tas üzerine yazdirip bronz bir kilitle kilitli bakir kutu içine koydurdum. Herkes bilsin bunu benim yaptirdigimi. Hiçbir kral böyle bir duvar yaptiramaz! Yaptirdigim yalniz o mu? Sevgili Tanriçamiz Inanna'nin Eanna Tapinagini da ben yaptirmadim mi? O da buradan ne kadar görkemli görünüyor" diyordu. Sehir duvarinin disindaki yesil tarlalar, bahçeler göz alabildigine uzaniyor, sehrin içini de tapinaklarin bahçeleri ve parklar süslüyordu. Bu kadar güzellikler arasinda Gilgames bir türlü yaptiklariyla yetinmek istemiyordu. O halki için daha yararli isler yapabilsin diye, kafasini durmadan yoruyordu. "Nasil olsa herkes gibi ben de ölecegim. Sonum gelmeden halkimin bu yapilardaki çalismalarina karsi, onlari mutlu edecek, sevindirecek, ayni zamanda benim adimi da unutturmayacak bir is yapmaliyim" diye düsünüp duruyordu. O gün Gilgames'in birdenbire aklina ne yapacagi geliverdi. Evet daha önce bunu neden akil edememisti. Sevgili arkadasi Enkidu'yu çagirmak üzere yerinden firlar firlamaz onunla burun buruna geliverdi. Enkidu, Gilgames'in yanina girmek için salonun kapisina geldiginde, Gilgames'in kendinden geçmisçesine düsüncelere dalmis oldugunu görmüs, onu bu düsüncelerden ayirmamak için kapida onu gözlüyordu. Gilgames'in yerinden kalkmasiyla o da içeriye dalmisti. Gilgames, "Sevgili arkadasim, ne yapacagimi buldum, ne zamandir beni düsündüren sorunun yanitim simdi, evet simdi buldum" deyince, Enkidu büyük bir saskinlik içinde, "Ne imis o, çabuk açikla bana!" diye merakla sordu: Gilgames, "Biliyorsun, insanlar durmadan ölüyor. Bizim ne zaman ölecegimizi Tanrilarimiz tuglamiza yazmislar. Bu zaman gelmeden önce, ülkeme ve insanlarimiza yararli bir is yapmak istiyorum. Hem de böylece öldükten sonra adimin unutulmamasini saglamis olurum" dedi.